Bạn có thực sự là một tín đồ chân chính của bóng đá? Nếu câu trả lời là “có”, chắc hẳn bạn không ít lần rơi vào trạng thái khó hiểu hoặc thậm chí bực mình khi thấy một bàn thắng tuyệt đẹp lại bị từ chối bởi… lỗi việt vị. Có lúc bạn xem lại pha quay chậm hàng chục lần mà vẫn chưa rõ lý do tại sao trọng tài lại đưa ra quyết định như vậy. Yên tâm đi, bạn không hề đơn độc trong cảm giác ấy! Luật việt vị là một trong những điều khoản lâu đời và đồng thời cũng gây tranh cãi nhiều nhất trong môn thể thao vua. Tuy nhiên, thay vì để điều đó khiến bạn bối rối, hôm nay hãy cùng xem bóng đá trực tiếp Xôi Lạc TV “mổ xẻ” và tìm hiểu về luật lệ đặc biệt này để từ đó, mỗi phút giây theo dõi trận đấu sẽ trở nên rõ ràng và trọn vẹn hơn.
Luật việt vị là gì?
Nghe đến “việt vị”, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến một điều gì đó rối rắm. Thực chất, thuật ngữ này chỉ đơn giản là việc một cầu thủ đứng sai vị trí so với quy định. Trong tiếng Anh, luật này được gọi là “offside” – tạm dịch là đứng lệch khỏi vị trí hợp lệ.
Luật việt vị trong bóng đá cũng không hề mới lạ. Nó đã được hình thành từ những ngày đầu của bóng đá, điển hình là trong bộ luật Cambridge từ thế kỷ 19. Lúc bấy giờ, các quy định còn cực kỳ nghiêm ngặt, khiến cầu thủ gần như luôn rơi vào thế việt vị. Trải qua nhiều năm, với mong muốn làm cho bóng đá trở nên hấp dẫn hơn, các tổ chức như FIFA và IFAB đã liên tục điều chỉnh luật để phù hợp với xu hướng phát triển chiến thuật và tốc độ thi đấu ngày càng cao của bóng đá hiện đại.
Luật việt vị là một trong những điều khoản lâu đời và đồng thời cũng gây tranh cãi nhiều nhất trong môn thể thao vua
Nếu không có quy định việt vị, việc cầu thủ đứng sẵn ở cầu môn sẽ diễn ra. Khi đó, các pha phối hợp chiến thuật, những đường chuyền đẹp mắt và tính hấp dẫn của trận đấu sẽ hoàn toàn biến mất. Nhờ luật việt vị, bóng đá vẫn giữ được tính đối kháng, tinh thần đồng đội và yếu tố chiến thuật cao.
Điều gì khiến một cầu thủ bị việt vị?
Để xác định một tình huống việt vị, cần phải kết hợp đủ ba yếu tố cụ thể tại thời điểm đồng đội chuyền hoặc chạm bóng. Điều quan trọng là thời điểm tính việt vị là lúc bóng rời chân người chuyền chứ không phải lúc người nhận bóng kiểm soát được bóng. Đây chính là yếu tố khiến không ít khán giả bị nhầm lẫn.
Vị trí đứng
Trước hết, cầu thủ phải đang đứng trên phần sân đối phương. Điều này có vẻ dễ hiểu, nhưng chỉ cần một bộ phận nhỏ của cơ thể (trừ tay) vượt qua đường giữa sân, họ có thể đã rơi vào thế việt vị.
Tiếp theo, cầu thủ đứng gần đường biên ngang khung thành đối phương hơn cả bóng và cầu thủ đối phương thứ hai tính từ khung thành trở ra. Điều này thường dẫn đến những tình huống “việt vị trong gang tấc” khi chỉ cần một đầu gối hoặc mũi chân vượt qua ranh giới vô hình này là đã bị thổi phạt.
Để xác định một tình huống việt vị, cần phải kết hợp đủ ba yếu tố cụ thể tại thời điểm đồng đội chuyền hoặc chạm bóng
Tham gia tình huống bóng
Không phải cứ đứng ở vị trí việt vị là sẽ bị xử phạt. Cầu thủ chỉ bị việt vị khi tham gia vào tình huống bóng một cách tích cực. Cụ thể có ba trường hợp chính:
- Cố gắng chơi bóng hoặc chạm bóng: Đây là tình huống rõ ràng nhất.
- Ảnh hưởng đến đối thủ: Ví dụ như che tầm nhìn thủ môn hoặc khiến hậu vệ không thể can thiệp.
- Tận dụng lợi thế từ vị trí việt vị: Khi bóng bật ra từ xà ngang, thủ môn hoặc đối thủ và cầu thủ này lập tức tận dụng cơ hội để ghi bàn.
Luật việt vị trong bóng đá hiện đại
Bóng đá luôn thay đổi, và luật việt vị cũng không ngoại lệ. Từ các đề xuất thay đổi mang tính cách mạng của những người có ảnh hưởng đến sự can thiệp của công nghệ, luật này đã và đang được làm mới mỗi ngày.
Một trong những đề xuất làm dậy sóng giới bóng đá chính là từ Arsene Wenger – huyền thoại của Arsenal. Ông cho rằng, cầu thủ chỉ nên bị việt vị khi toàn bộ cơ thể họ vượt lên trên hậu vệ đối phương cuối cùng. Đây là một thay đổi lớn so với luật hiện hành vốn rất khắt khe chỉ cần một phần cơ thể (trừ tay) vượt lên là đã bị việt vị.
Những thay đổi và xu hướng phát triển của luật việt vị trong bóng đá hiện đại
Nếu ý tưởng này được áp dụng rộng rãi, các tiền đạo sẽ có nhiều không gian hơn để bứt tốc, tạo đột phá. FIFA kỳ vọng điều này sẽ giúp tăng số lượng bàn thắng, khiến trận đấu thêm phần kịch tính và hạn chế các tranh cãi không đáng có. Tuy nhiên, cũng có nhiều chuyên gia lo lắng rằng điều này sẽ ảnh hưởng đến tính cân bằng giữa tấn công và phòng ngự.
Tác động của Công nghệ Var đến luật việt vị
Sự xuất hiện của VAR đã giúp giảm thiểu đáng kể các sai sót trong việc xác định việt vị. Với các camera và phần mềm hỗ trợ chính xác từng milimet, VAR có thể phát hiện cả những tình huống việt vị cực kỳ sát nút.
Tác động của Công nghệ Var đến luật việt vị làm trận đấu công bằng hơn
Tuy nhiên, không ít khán giả cảm thấy VAR đang làm mất đi sự tự nhiên của trận đấu. Những tình huống “bàn thắng hụt” chỉ vì một phần cơ thể nhỏ bị việt vị đã khiến cảm xúc ăn mừng của người hâm mộ trở nên hụt hẫng. Ngoài ra, thời gian dừng lại để kiểm tra VAR cũng làm gián đoạn trận đấu và ảnh hưởng đến nhịp độ thi đấu.
Tổng kết
Luật việt vị dù phức tạp và đôi khi khiến người hâm mộ hoang mang nhưng lại là một phần không thể thiếu để giữ sự công bằng và chiến thuật cho bóng đá. Việc hiểu rõ bản chất và những thay đổi xung quanh luật này sẽ giúp bạn theo dõi các trận đấu một cách thông minh, thú vị và trọn vẹn hơn. Và bạn cũng đừng bỏ qua các quy định liên quan đến luật việt vị để có nhận định tỷ lệ kèo cá cược trận đấu chính xác nhất nhé!
